تجربه بیست سال کار در فروشگاههای زنجیرهای و تحقیق در زمینه فروشگاههای موفق دنیا و ایران بنده را به این نتیجه رساند که تغییر دادن محل فروشگاه مشکلات خاص خود را دارد و باعث اتلاف هزینههای مادی و معنوی خواهد شد. بنابراین اشتباه در انتخاب محل و موقعیت فروشگاه باعث ورشکستگی و عدم پیشرفت مالی خواهد شد. بنده در این یادداشت سعی خواهم کرد، تجربیات کاری خودم را در اختیار علاقهمندان به ایجاد کسب و کار قرار دهم، چون به این نکته ایمان دارم که موفقیت هر ایرانی موفقیت کشور عزیزمان ایران را به دنبال دارد و موفقیت در کسب و کار هر ایرانی اشتغال زایی برای هموطنان عزیزمان را باعث خواهد شد.
سه عامل اصلی که باید در مورد محل و موقعیت فروشگاه مورد مطالعه دقیق قرار دهیم، عبارتند از:
1_مشتریان: بزرگترین عامل تعیین کننده در موقعیت ایدهآل یک فروشگاه موفق، مشتریان فروشگاه هستند. پس ما باید مشتریان خود را مشخص کنیم و بدانیم قصد خدماتدهی به چه قشری از جامعه شهری را داریم.
2_ محیط عمومی شهر: در قدم اول باید محیط اطراف فروشگاه را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهیم و در قدم بعد میزان قدرت خرید در مناطق مختلف شهر را ارزیابی کنیم. در گام آ خر هم محل فروشگاه را متناسب با اهداف بازار انتخاب کنیم.
یکی از عوامل موفقیت فروشگاههای زنجیرهای موفق توجه به آسایش و رفاه مشتری است. آنها در انتخاب محل فروشگاه به رفاه مشتریان خود توجه ویژه ای می کنند. رفاه و آسایش مشتریان در فرهنگها و جوامع مختلف متفاوت است و بستگی به سلیقه آ نها دارد و برای شناخت سلیقه مشتریان باید از طریق نظرسنجی و تحقیق به خواستههای آنها آگاه شویم. بعد از آگاهی از نیازهای مشتریان با تحلیل شاخصهای مورد نظر مشتریان به یک جمع بندی مناسب و علمی برای احداث فروشگاه دست پیدا میکنیم. بعضی از مشتریان کیفیت و زیبایی ساختمان فروشگاه برایشان مهم است و بعضی دیگر نحوه خدماتدهی و سرویسهای رفاهی و پارکینگ. عدهای از مشتریان در دسترس بودن از اولویتهای انتخاب مکان خریدشان می باشد و عدهای دیگر قرار نگرفتن در محلهای شلوغ و پر ترافیک از اولویتهای آنها میباشد. شکل و طراحی فروشگاههای بزرگ، تسهیلات پارک خودرو، نبودمحدودیتهای ترافیکی، جذابیتهای فروشگاه با تجمیع اماکن تفریحی و شهر بازی، توجه به پراکندگی و توزیع جمعیت و میزان رشد و تراکم جمعیت، الگوی مصرف منطقه و شهر، زمان دسترسی به فروشگاه، خطوط حمل و نقل عمومی، میزان استفاده از وسایل شخصی، سایر مراکز خرید رقیب و میزان دسترسی به وسایل ارتباط جمعی همه از عواملی مهم در انتخاب مکان فروشگاه هستند.
در تصور عامه تعداد مغازههای کوچک و سوپر مارکتها به عنوان مانعی در جهت فروش بیشتر هستند. اما با یک نگاه علمی این مغازهها سطوح تجاری بازار را تشکیل می دهند که در یک رقابت سالم میتوانند باعث افزایش مشتریان ما و رونق کسب و کار شوند. یک فروشگاه موفق یا باید در مسیر عابرین باشد یا با سرمایه گذاری علمی به یک مسیر انتخابی تبدیل شود. جذابیتهای محیطی، هماهنگی با سایر فعالیتهای تجاری و شناسایی و ارزیابی رقبا می تواند. کمک بزرگی در جهت جذب مشتریان باشد.
بنابراین ما باید قبل از خرید یا اجاره ملک، یک بررسی اجمالی نسبت به نوع کسب وکارمان داشته باشیم و محیط مورد نظرمان را مورد مطالعه دقیق قرار دهیم و با آگاهی کامل اقدام به افتتاح فروشگاه مورد نظر خود کنیم.
اما اگر قصد سرمایه گذاری جهت احداث یک فروشگاه زنجیرهای بزرگ را داریم، قدرت مانور بیشتری داریم و میتوانیم با انتخاب یک مکان مناسب در حاشیه شهر، اقدام به احداث یک مجموعه کامل تجاری و تفریحی کنیم. مزایا انتخاب زمین در حاشیه شهر ارزان بودن زمین است که خودِ این عامل، بخش بزرگی از هزینههای ما را کاهش میدهد.
از مزایای دیگر حاشیه شهر نداشتن ترافیک و شلوغی مرکز شهر، امکان احداث پارکینگ در حد نیاز، سهولت در تخلیه و بارگیری و کاهش هزینههای تخلیه و بارگیری است.
اگر ما بتوانیم با شیوههای مختلف تبلیغاتی و تجاری و با ارائه خدمات رفاهی و تفریحی مشتریان را به سمت خود بکشانیم، میتوانیم مازاد زمینها و واحدهای تجاری را با ارزش افزوده بالایی به مزایده بگذاریم و فروشگاه خود را به قطب تجاری و برند شهرمان تبدیل کنیم.
در پایان امیدوارم سرمایه گذاران و اندیشمندان اقتصادی با تفکر کار آفرینی به بازار کسب و کار وارد شوند و به این درجه از دانش و آ گاهی برسند که کار آفرینی رمز پیشرفت و توسعه در تجارت است.
در این یادداشت سعی کردم به صورت ساده و روان، بدون استفاده از واژههای تخصصی عوامل مهم در مکانیابی فروشگاه را در حد حوصله خوانندگان به صورت خلاصه مطرح کنم.