دختران ۱۳ تا ۱۵ ساله در دام استعمال سیگار/ کم کاری دستگاه‌ها در حوزه پیشگیری از اعتیاد
برنا- گروه اجتماعی؛ یک کارشناس اعتیاد گفت: بسیاری از افرادی که دچار اعتیاد به مواد مخدر شده‌اند، اعتراف می‌کنند که اولین تجربه مصرفی آنها تنها با یک نخ سیگار شروع شده است .
به گزارش خبرنگار برنا، نگار قاسمی منش / طبق آمار دبیر خانه ستاد کشوری کنترل دخانیات وزارت بهداشت ۸۵ درصد اعتیاد‌ها از سیگار و قلیان آغاز می‌شود. سالانه ۷۰ میلیارد نخ سیگار در ایران تولید شده و ۷۳ درصد سیگار داخل کشور توسط دو شرکت بین‌المللی تولید می‌شود.
سعید صفاتیان کارشناس اعتیاد درباره بحث اعتیاد به خبرنگار گروه اجتماعی خبرگزاری برنا می‌گوید: با توجه به این که اصل پیشگیری باید توسط چند سازمان و نهاد انجام شود؛ بحث پیشگیری از اعتیاد در کشور با روندی بسیار ضعیف رو‌به‌رو است. وزارت آموزش و پرورش به عنوان اولین و مهم‌ترین نهاد کلاس‌های آموزشی در این حوزه برگزار نکرده، متخصص اعتیاد نداشته و این یعنی برنامه‌ای در حوزه پیشگیری نداشته که مصداقی از عملکرد ضعیف این دستگاه در حوزه پیشگیری است.
این کارشناس اعتیاد با بیان این که استعمال سیگار به عنوان بحرانی اجتماعی برای وزارت آموزش و پرورش حائز اهمیت نیست ادامه می‌دهد: نه تنها آموزش و پرورش بلکه سازمان صدا و سیما نیز با استفاده از تریبون تصویری خود در راه اندازی کلاس‌های آموزشی مهارت‌های زندگی، بحث تربیت فرزند برای خانواده و بیان مسئله تاب آوری در سطح‌های مختلف کوتاهی به خرج داده است.
شانه خالی کردن دستگاه‌ها در حوزه پیشگیری از اعتیاد
صفاتیان با اشاره به نهاد آموزش عالی، سازمان بهزیستی و وزارت بهداشت می‌گوید: اگرچه از این دستگاه‌ها به عنوان متولی در حوزه پیشگیری از اعتیاد یاد می‌شود، اما به طور کلی در بحث پیشگیری، اقدام قابل دفاعی انجام نداده و حتی از این وظیفه شانه خالی کرده و انگار که با بحرانی سطحی مواجه هستن و این مسئولیت را همواره به یکدیگر ارجاع می‌دهند.
این کارشناس اعتیاد با بیان این که عوامل شخصی، خانوادگی و اجتماعی از مجموعه دلایلی هستند که فرد را به سمت دخانیات سوق می‌دهند تشریح می‌کند: ژنتیک، وراثت، سابقه مصرف مواد مخدر و حتی بیماری‌های روحی روانی و جسمی نیز در خانواده از جمله مصادیق دلایل شخصی است. مصرف مواد اعتیادآور توسط هر یک از والدین، طلاق، افراط و تفریط در خانواده و سایر مشکلات عاطفی نیز از جمله دلایل در زمره عوامل خانوادگی تلقی می‌شوند. توجه زیاد و یا حتی کم توجهی به فرزند و سایر ارتباطات با دوستان خانوادگی نیز در فهرست دلایل خانوادگی قرار دارند. مسائلی از قبیل دسترسی راحت به مواد مخدر، قیمت سیگار یا حتی کنجکاوی نوجوانانه و بروز ناامیدی از جمله عوامل اجتماعی هستند که فرد را به سمت استعمال سیگار سوق می‌دهند.
صفاتیان با استناد بر تحقیقات می‌گوید: ناامیدی از تحصیل، دغدغه مدرک، شکست در مسائل اقتصادی، اضطراب یا دغدغه شغل مرتبط با مدرک در جوانان نیز از دلایل اصلی رجوع به مواد مخدر است؛ از همین رو برای یک برای یک مراجع می‌توان مجموعه‌ای از علت‌ها را در فهرست جای داد.
رشد ۱۳۳ درصدی استعمال دخانیات میان دختران نوجوان
این کارشناس اعتیاد میانگین سن آغاز اعتیاد را سنین ۱۵ الی ۱۶ سالگی عنوان کرده و می‌گوید: اینکه چند درصد از افراد مصرف کننده سیگار به صورت تفننی به سمت اعتیاد کامل گرایش پیدا می‌کنند؛ به ۳ عامل مذکور بستگی دارد. اگر استعمال دخانیات در شخصی رشد پیدا کند که درگیر تمامی عوامل ژنتیک، خانوادگی و اجتماعی است؛ روی آوردن این فرد به اعتیاد عجیب نیست. در حالی که اعتیاد شخصی که در وضعیت روحی، روانی و جریان خانوادگی ثابت به سر می‌برد مصداقی از لذت جویی خود فرد دارد. در چنین مواردی مصرف تفننی به عنوان حداکثر و سقف مصرف شناخته می‌شود.
مطابق با آخرین آمار در زمستان سال گذشته از جمعیت مبارزه با دخانیات ایران استعمال سیگار و قلیان در دختران ۱۳ تا ۱۵ سال ۱۳۳ درصد رشد داشته، همچنین مصرف قلیان در دانش‌آموزان پایه هفتم کشور به ۳۶ درصد رسیده است.
سیگار، پیش زمینه‌ای برای اعتیاد به شمار می‌آید
آزاده اولیایی کارشناس و درمانگر اعتیاد درباره تاثیر سیگار در مسیر اعتیاد به خبرنگار گروه اجتماعی خبرگزاری برنا می‌گوید: با توجه به این که سیگار همواره به‌عنوان عادتی مضر شناخته شده؛ از همین رو دروازه‌ای به سمت اعتیاد است. نیکوتین به عنوان اصلی‌ترین ماده موجود در سیگار، تأثیری مستقیم بر سیستم پاداش مغز دارد. به عبارت دیگر این ماده که باعث افزایش ترشح دوپامین شده؛ همان انتقال‌دهنده عصبی‌ای است که در مصرف مواد مخدر قوی‌تر مثل هروئین و کوکائین نقش کلیدی ایفا می‌کند.
این کارشناس اعتیاد با بیان این که مغز فرد سیگاری به مرور زمان به افزایش دوپامین عادت می‌کند ادامه می‌دهد: این مسیر عصبی فعال‌شده، زمینه را برای جست‌وجوی لذت‌های قوی‌تر و وابستگی‌های شدیدتر فراهم می‌کند؛ از همین رو می‌توان سیگار را پیش‌زمینه‌ای برای مصرف مواد اعتیادآور دیگر دانست.
این درمانگر اعتیاد با استناد به تحقیقات می‌گوید: همچنین افراد سیگاری نسبت به افراد غیرسیگاری، چندین برابر بیشتر در معرض مصرف سایر مواد اعتیاد آور قرار دارند. چرا که مغز این افراد به فرآیند وابستگی عادت و آمادگی بیشتری برای پذیرش محرک‌ها و مخدر‌های قوی‌تر دارد.
اولیایی اولین نخ سیگار را نقطه عطفی در زندگی نوجوانان می‌داند و تشریح می‌کند: بسیاری از افرادی که دچار اعتیاد به مواد مخدر شده‌اند، اعتراف می‌کنند که اولین تجربه مصرفی آنها تنها با یک نخ سیگار شروع شده است؛ از همین رو می‌توان گفت که همان اولین نخ سیگار، احتمال اعتیاد به مواد دیگر را افزایش می‌دهد.
سیگار فقط یک عادت ساده نیست
این کارشناس اعتیاد با بیان این که سیگار، فرد را با عمل کشیدن دود به درون ریه‌ها، عادت به وابستگی و تغییر شیمی مغز آشنا می‌کند ادامه می‌دهد: تحقیقات نشان داده‌اند که مصرف سیگار در سنین پایین، احتمال استفاده از مواد مخدر در آینده را به‌طور چشمگیری افزایش می‌دهد. همچنین، افراد سیگاری در ترک مواد مخدر، مسیر سخت‌تری در پیش دارند. چرا که نیکوتین همچنان به‌عنوان یک عامل مهم باقی مانده و مسیر عصبی اعتیاد را فعال نگه می‌دارد.
این درمانگر اعتیاد ترک سیگار را قدمی مهم در مسیر رهایی از سایر مواد می‌داند و می‌گوید: بسیاری از مراکز درمان اعتیاد در دنیا، امروزه روی ترک سیگار به‌عنوان بخشی از درمان جامع اعتیاد کار می‌کنند. چراکه بدون ترک سیگار، احتمال لغزش و بازگشت به مواد مخدر بیشتر می‌شود. سیگار فقط یک عادت ساده نیست، بلکه یک دروازه است؛ دروازه‌ای که اگر بسته نشود، ممکن است مسیر اعتیاد را باز کند.
مطابق با آمار سازمان بهداشت جهانی ۲۲ درصد از زنان در کشور‌های پیشرفته و ۹ درصد از زنان در کشور‌های در حال توسعه، دخانیات مصرف می‌کنند.
انتهای پیام/
پرونده ویژه
برنا گزارش می‌دهد
به بهانه روز جهانی مبارزه با مواد مخدر ؛
نظر شما
پیشنهاد سردبیر
پرونده ویژه
